If you change the way you look at things, the things you look at change.

– Wayne Dyer

Al sinds mijn kinderjaren ben ik een creatieve bezige bij. Ik tekende, schilderde en borduurde. Ik maakte mijn eigen kleding en truien (hoewel ik voor de mouwen vaak iemand anders zocht). Ik rommelde graag in de tuin met planten, zand en water. Bouwde hutten en maakte nieuwe kaarsen van oude stompjes. Ik bakte zelf mijn eerste appeltaart op 10-jarige leeftijd en rond die tijd kreeg ik van een tante ook mijn eerste fototoestel.

Leren kon ik wel, maar vond ik vooral stom. Ik hield wel enorm van lezen, maar alleen wat ik leuk vond en niet wat moest. Na de middelbare school wilde ik het liefste een creatieve opleiding volgen. Dat liep door allerlei omstandigheden anders.

Ik besloot creativiteit anders in te zetten, in mijn werk als creatief (be)denker. Eerst als marktonderzoeker. Nu als facilitator en het ontwikkelen van creatieve werkvormen en workshops. In mijn vrije tijd ben ik altijd blijven fotograferen, tekenen, schilderen en beeldhouwen.

In september 2023 ben ik gestart als eerstejaarsstudent Grafiek aan het IKO in Hoogstraten, België. Een droom die uitkwam!

Drie soorten creativiteit

Er zijn drie verschillende soorten: artistieke creativiteit, alledaagse creativiteit en intellectuele creativiteit. Die laatste heeft betrekking op het vermogen om nieuwe ideeën te bedenken, problemen op te lossen en innovatieve oplossingen te vinden voor uitdagende vraagstukken. Dit gebruiken we veelal in ons werk. Hierbij maak je gebruik van de kennis van een bepaald vakgebied, analytische en kritische denkvaardigheden én de mogelijkheid om buiten bestaande kaders te kunnen denken. Intellectuele creativiteit gaat ook over het in kaart brengen van een vraagstuk, het vormgeven van een nieuwe visie, brainstormen, ideeën uitwerken in pilots, experimenteren en vormgeving van je resultaten

Bron: STORMPUNT

Van experimenteren kun je leren

Het afgelopen jaar op het IKO vond ik één groot experiment. Op nul beginnen. Alles leren. Ik heb een stuk of zeven verschillende technieken geleerd. De een makkelijker toe te passen dan de ander. De ene leuker dan de andere.

Ik zag allerlei parallellen met het CX-vakgebied en de reis die ondernemingen maken naar een klantgerichte organisatie:

  • Van bewust onbekwaam naar steeds bekwamer
  • Fouten zijn er om van te leren
  • Niet alles gaat vlekkeloos (letterlijk én figuurlijk in dit geval)
  • Stap voor stap kom je steeds verder
  • Het ideale plaatje bestaat niet

Vooral mijn laatste opdracht sloot goed aan op mijn werk waarin ik organisaties ondersteun in de transformatie naar een klantgerichte cultuur. Je hebt een schets gemaakt van de ideale klantbeleving en een plan hoe je daar stap voor stap naar toe werkt. Onderweg kom je allerlei hobbels tegen. Je schaaft continu bij om steeds dichter bij dat ideale plaatje te komen.

In het geval van de houtsnede-reductietechniek, ben je op een bepaald moment klaar.

Heb ik het ideale plaatje dan exact nagemaakt? Zeker niet. Het lijkt er wel op, maar is aangepast aan de omstandigheden die ik onderweg tegenkwam.

De houtsnede is een grafische techniek, waarbij de afbeelding uit een plaat hout gesneden wordt. Bij het inkten van de houtplaat met een inktrol komt er inkt op de houtplaat, behalve op de weggesneden delen. Het begint met het bedenken van de opdracht. In mijn situatie een landschap met een voorwerp of architectuur erbij.

Focus op het proces niet op het resultaat

Ik neem je stap voor stap mee in de parallel tussen houtsnede en het transformatieproces naar een klantgerichtere cultuur met uitstekende klantbeleving tot gevolg.

  • Uitgangspunt: een plaat berkentriplex. Hierop zet je allereerst de tekening van de afbeelding: de ideale klantbeleving.
  • Deze tekening bescherm je met een laag schellak, zodat je de tekening blijft zien tijdens het proces.
    • Wel zo handig om de stip op de horizon te kunnen blijven zien tijdens het proces. Dat geeft helderheid over waar je heen gaat; het geeft duidelijk richting en energie om mee te blijven doen.
  • Vervolgens ga je stap voor stap te werk. Je rolt de plaat in met de lichtste kleur en die druk je af op een vel papier. Ik maakte steeds een oplage van 10 stuks.
    • Als het anders loopt dan verwacht, weet je waar je gebleven bent en je houdt altijd een oplage over die wel goed is. Door een duidelijk stappenplan weet je wat de volgende stap is en wat je daar moet doen. Je kunt door dat plan het proces in de gaten houden en bijsturen waar nodig.
    • Elk vel kun je zien als een team waarmee je experimenteert, door eerst te kijken of de werkwijze werkt, leer je en kun je op tijd bijsturen voordat je meerdere teams en collega’s aanhaakt.
  • Na die eerste druk maak je de plaat schoon, zodat de onderliggende tekening weer tevoorschijn komt. Yes! Daar is de stip op de horizon weer. Je snijdt die delen weg waar de kleur van de vorige drukgang moet blijven staan. Dit is meteen de eerste hobbel én eentje die steeds terugkomt. Goed kijken en nadenken, want voor je het weet snijd je te veel weg. Een fout die je niet kunt repareren.
    • Ook in de reis naar een klantgerichte organisatie kom je allerlei hobbels tegen. Het gaat er dan vooral om goed te bekijken wat er gebeurt. Te luisteren naar collega’s, belemmeringen en weerstand te begrijpen en samen te kijken hoe je de volgende stap wél neemt. Misschien moet je eerst een stapje terug, omdat je te snel gaat. Dat kan in transformaties wel, bij houtreductie niet. Alhoewel, er is altijd een andere oplossing om ook tot een mooi eindresultaat te komen.Ook in de reis naar een klantgerichte organisatie kom je allerlei hobbels tegen. Het gaat er dan vooral om goed te bekijken wat er gebeurt. Te luisteren naar collega’s, belemmeringen en weerstand te begrijpen en samen te kijken hoe je de volgende stap wél neemt. Misschien moet je eerst een stapje terug, omdat je te snel gaat. Dat kan in transformaties wel, bij houtreductie niet. Alhoewel, er is altijd een andere oplossing om ook tot een mooi eindresultaat te komen.
    • Ook in de reis naar een klantgerichte organisatie kom je allerlei hobbels tegen. Het gaat er dan vooral om goed te bekijken wat er gebeurt. Te luisteren naar collega’s, belemmeringen en weerstand te begrijpen en samen te kijken hoe je de volgende stap wél neemt. Misschien moet je eerst een stapje terug, omdat je te snel gaat. Dat kan in transformaties wel, bij houtreductie niet. Alhoewel, er is altijd een andere oplossing om ook tot een mooi eindresultaat te komen.
    • Elke drukgang is een definitieve stap richting het eindresultaat. Je kunt niet terug, maar wel aanpassen. Iedere drukgang evalueer je weer met elkaar. Je kijkt of bijsturen nodig is en hoe je dat doet. De afdrukken laten de voortgang zien. Je bespreekt en hoort wat anderen vinden. Op basis daarvan bepaal je de volgende stap en maak je samen aantrekkelijke interventies om collega’s mee te nemen, te inspireren en te stimuleren om mee te blijven doen.
  • Daarna breng je een donkerdere inktkleur aan voor de tweede drukgang. Dit proces van snijden, inkt aanbrengen, afdrukken en schoonmaken herhaal je met steeds donker wordende kleuren.
    • Elke drukgang is een definitieve stap richting het eindresultaat. Je kunt niet terug, maar wel aanpassen. Iedere drukgang evalueer je weer met elkaar. Je kijkt of bijsturen nodig is en hoe je dat doet. De afdrukken laten de voortgang zien. Je bespreekt en hoort wat anderen vinden. Op basis daarvan bepaal je de volgende stap en maak je samen aantrekkelijke interventies om collega’s mee te nemen, te inspireren en te stimuleren om mee te blijven doen.
  • Het voordeel van de reductie-houtsnede is dat het drukproces niet vastligt. Van de houtplaat blijft niet veel over. Alle gedrukte delen haal je onderweg immers weg en breng je over op papier. Je kunt onderweg zeker afwijken van je oorspronkelijke plan. Soms gaat dat per ongeluk, omdat je uitschiet met je mes. Een andere keer doe je het bewust, omdat je ziet dat het beter is voor het eindresultaat.
    • Een transformatieproces verloopt nooit zoals je het vooraf op papier zet. Wees je daar bewust van. Door te blijven luisteren, steeds te evalueren, kleine stapjes te nemen, belemmeringen als kans te zien, mensen te betrekken en samen naar de behaalde successen (hoe klein ook) te kijken en die te vieren, kom je stap voor stap verder.

Energiebronnen: nieuwsgierigheid, gewoon doen en samen met leuke mensen

Mij gaat het bij de opleiding nog niet om het resultaat. Ik vind het heerlijk om dat los te laten en te focussen op leren, experimenteren en ontdekken. Iedere maandag rij ik met plezier vanuit West-Brabant naar Hoogstraten en kom ik ’s avonds vol energie weer terug. Ook omdat we een hele fijne gevarieerde groep hebben, waarbij alle leerjaren door elkaar zitten.

We helpen en inspireren elkaar. Een fantastische docent begeleidt ons. Hij heeft veel geduld, legt rustig uit en neemt de tijd om je – als het moet – aan de hand mee te nemen. Maar hij kijkt ook kritisch mee om je te laten zien hoe je het een volgende keer nog beter kunt doen.

Ook hier zie ik een parallel met mijn werk: fijne collega’s om mee samen te werken, zodat je het met elkaar nog beter gaat doen. Een manager die de route uitzet, meebeweegt, luistert en snapt wat je nodig hebt. Maar die je ook tips geeft hoe je kunt groeien, in je rol en als mens.

Blije medewerkers leveren immers blije klanten op.

Iedereen is creatief

Creativiteit is een vaardigheid die je kunt trainen. Je hoeft niet heel goed te kunnen tekenen om creatief te zijn. Door artistieke creativiteit zoals theater, muziek of een museum te ervaren, prikkel je ook je creatieve brein. Daardoor leer je anders te kijken en te luisteren.

Als je niet weet wat je wilt eten, wat doe je dan? Kijken in de koelkast wat er ligt en daar iets mee maken? Ook dat is creativiteit. De alledaagse variant. Vaak ben je je daar niet bewust van. Maar ik denk dat je de hele dag alledaagse problemen oplost met creativiteit. Zodra je je daar bewust van bent, geeft dat al een hoop inzicht. Je bent creatiever dan je denkt!

Creativiteit is een vaardigheid die heel belangrijk is bij veranderprocessen en die toch enorm onderschat wordt. CX- en EX-professionals volgen allerlei inhoudelijke trainingen en opleidingen.  Wat enorm kan helpen om transformatieprocessen leuker, aantrekkelijker en succesvoller te maken, is het aanleren van meer creatieve vaardigheden en doe- en denktechnieken (zoals brainstormen en manieren om nieuwe ideeën te bedenken en uit te werken). Daarvan ben ik overtuigd.

Vandaar dat ik dus elke maandag op het IKO te vinden ben. Die maandagen geven mij veel energie om mijn werk met plezier te doen, maar vooral ook om creativiteit in mijn werk te kunnen en blijven toepassen. Win-Win. Ik blij én mijn klanten blij!

“You can’t use up creativity.

The more you use, the more you have.”

– Maya Angelou

Babs Asselbergs is Creative Changemaker en CX Activator. Zij laat klantbeleving op creatieve (inter)actieve wijze leven en activeert teams om het samen nog beter te doen voor klanten én leuker voor zichzelf. Samen met Nienke Bloem is zij founder van de CX Game® en EX Game®. Twee voorbeelden van creatieve en activerende workshops die Babs inzet om met teams, klant- en medewerkerbeleving aan de slag te gaan.